Arbeidstherapie of loonwaarde: wat u nog niet wist

Beste Henk,
Ik begrijp uit de terugkoppeling van de bedrijfsarts dat je maandag weer komt werken op arbeidstherapeutische basis. Fijn! Alle collega’s kijken uit naar je komst. Ik zal je maandag weer hersteld melden.
Tot maandag! Jacqueline

MAAR ZO WERKT HET NIET!

We merken dat er veel misverstanden bestaan rond arbeidstherapie. We helderen er graag een aantal voor u op.

ARBEIDSTHERAPIE IS GEEN VAST ONDERDEEL IN EEN RE-INTEGRATIETRAJECT

Arbeidstherapie is een re-integratie-instrument dat duidelijkheid moet geven over de belastbaarheid van de arbeidsongeschikte werknemer. Wat kan hij wel en wat kan hij niet? Het toepassen van arbeidstherapie is eerder bedoeld als uitzondering dan als regel. Vuistregel voor het toepassen van arbeidstherapie is een periode van maximaal vier weken.

Arbeidstherapie kan ingezet worden als:

  • er onvoldoende duidelijkheid bestaat over de belastbaarheid van de medewerker.
  • het als re-integratie instrument voor een korte periode wordt ingezet.

Arbeidstherapie is dus geen vast onderdeel in een re-integratietraject.

ARBEIDSTHERAPIE IS GEEN WERKHERVATTING

Henk is docent aardrijkskunde. Hij heeft een auto-ongeluk gehad en het is niet duidelijk of hij in staat is les te geven. Daarom heeft hij een week lang geprobeerd elke dag twee lessen te geven. Voor de zekerheid was er een vervanger aanwezig die de lessen kon overnemen als dat nodig was.

Na deze week bleek dat Henk het geven van twee lessen per dag prima kon volhouden. Op advies van de bedrijfsarts gaf hij in de weken daarna steeds meer lessen per week totdat hij weer zijn normale rooster kon oppakken.

Henk heeft dus één week gewerkt op arbeidstherapeutische basis. Er was immers geen duidelijkheid over zijn belastbaarheid. Na die eerste week wel. Henk heeft vervolgens zijn werk gedeeltelijk weer hervat en is dus gedeeltelijk arbeidsgeschikt. Voor het gedeelte dat hij niet werkt is hij nog arbeidsongeschikt. Voor een verdere opbouw in zijn lessen kan gebruik gemaakt blijven worden van het werken op arbeidstherapeutische basis. Om zo wekelijks te toetsen of de extra werkzaamheden haalbaar zijn. Mocht dat na een week zo zijn, dan loopt de loonwaarde verder op.

EEN WERKGEVER HOEFT ZIJN WERKNEMER VOOR DE WERKZAAMHEDEN DIE HIJ OP ARBEIDSTHERAPEUTEISCHE BASIS WERKT, GEEN LOON TE BETALEN

Als een werknemer vanwege ziekte zijn eigen werk niet meer (volledig) kan doen, moet de werkgever zijn loon 104 weken doorbetalen. Volgens het Burgerlijk Wetboek is dat minimaal 70% per 52 weken. In het eerste ziektejaar geldt er wel een ondergrens, het wettelijk minimumloon. De werkgever moet zich altijd aan deze zogenaamde loondoorbetalingsverplichting houden. Dus ook als iemand alleen op arbeidstherapeutische basis werkt. Gaat de werknemer zijn werk weer hervatten, dan geldt daarnaast dat de werkgever zijn werknemer moet uitbetalen voor de verrichte werkzaamheden. Hoe dat dan precies wordt berekend, proberen we hieronder uit te leggen.

REKENVOORBEELD

Katja werkt 40 uur per week in een winkel. Zo’n 50% van haar tijd besteed ze aan kassawerkzaamheden. De overige uren besteedt zij aan het bijhouden van de voorraad. Katja verdient met deze baan € 2.000,– per 4 weken. Katja wordt langdurig ziek. Tijdens deze periode ontvangt ze, op grond van de loondoorbetalingsverplichting, van haar werkgever 70% van haar laatst verdiende loon, dus € 1.400,–.

Na een lange periode kan Katja een begin maken met haar re-integratie. Omdat de bedrijfsarts over haar belastbaarheid twijfelt, adviseert hij haar om de eerste 4 weken op arbeidstherapeutische basis te beginnen. Katja ontvangt nog steeds 70% van haar laatst verdiende loon.

De 4 weken verlopen prima. De belastbaarheid van Katja is nu duidelijk. Katja mag nu weer een gedeelte van haar eigen werkzaamheden oppakken. Vier weken lang mag ze alleen het kassawerk doen.

In de vier weken dat Katja haar kassawerkzaamheden weer oppakt, is er sprake van werkhervatting. Haar werkgever moet haar nu ook uitbetalen voor haar verrichte werkzaamheden. De economische waarde of loonwaarde van deze werkzaamheden is 50%. Haar normale taak bestond immers voor 50% uit kassawerkzaamheden. Anders gezegd: Katja werkt dus voor 50% op loonwaarde. Katja ontvangt nu € 1.700,–. Dat is 50% loon van € 2.000,– (voor de werkzaamheden die Katja verricht) en 50% van € 1,400,– (voor het gedeelte dat ze nog ziek is / werk dat ze niet opgepakt heeft). Dit laatste bedrag heeft betrekking op de loondoorbetalingsverplichting.

Na deze 4 weken pakt Katja ook haar andere werkzaamheden weer op. Zij werkt nu 30 uur per week in haar eigen werk. Ze besteed 20 uur aan kassawerk en 10 uur aan voorraadbeheer. De loonwaarde bedraagt 75% want Katja werkt 30 van de (normale) 40 uur. Katja ontvangt nu € 1.850,– (75% loon van € 2.000,– en 25% ziekengeld van € 1.400,-). Als Katja haar eigen werk volledig heeft opgepakt is de loonwaarde van de werkzaamheden 100% en ontvangt Katja € 2.000,–. De loondoorbetalingsverplichting vervalt.

Nu kan Katja hersteld gemeld worden.

We gaan er in dit voorbeeld gemakshalve van uit dat ze in de uren die zij werkt even productief is als voorheen en de kwaliteit van haar werk niet is afgenomen. Mocht dat namelijk anders zijn, dan is dat ook van invloed op haar loonwaarde en kan het percentage loonwaarde lager uitvallen.

ARBEIDSTHERAPIE HEEFT NIET ALTIJD BETREKKING OP EIGEN WERK

In de voorbeelden wordt arbeidstherapie toegepast op het eigen werk, de zogenaamde bedongen arbeid. Dat zijn de in de individuele arbeidsovereenkomst overeengekomen werkzaamheden die de werknemer vóór zijn arbeidsongeschiktheid uitvoerde. Arbeidstherapie kan echter ook toegepast worden op passende arbeid / aangepast werk: een gedeelte van je eigen werkzaamheden (aangepast eigen werk), ander werk bij je eigen werkgever of werk bij een andere werkgever.

Janita werkt op de roosterkamer van een groot Conferentiecentrum. Ze heeft sinds kort mentale klachten en kan daardoor haar eigen werk niet langer meer doen. Wat ze precies wel en niet kan, is moeilijk in te schatten. Daarom komt Janita 2 dagen in de week naar haar werk om te helpen in de keuken, 3 uur per dag, twee weken lang. Zij werkt boventallig mee en kan in principe weg wanneer ze wil.

Janita werkt dus op arbeidstherapeutische basis in aangepast werk. Er is onduidelijkheid over haar belastbaarheid en ze doet werk wat ze normaal niet doet. Werk dat geen onderdeel uitmaakt van haar arbeidsovereenkomst.

HET UWV VINDT WERKEN OP ARBEIDSTHERAPEUTISCHE BASIS GEEN GOED RE-INTEGRATIERESULTAAT

Het UWV ziet werken op arbeidstherapeutische basis terecht niet als werkhervatting. Het is een middel om de mogelijkheden in arbeid te toetsen. Het UWV kan arbeidstherapeutisch werken dan ook beoordelen als een niet bevredigend re-integratieresultaat. De werknemer heeft immers nog geen (volledige) loonwaarde. Dat blijft het uitgangspunt van re-integratie.